Narzędziownik

Przemoc wobec dziecka to każde działanie lub zaniechanie, które powoduje krzywdę, cierpienie, narusza godność, zdrowie fizyczne lub psychiczne dziecka oraz hamuje jego rozwój. Przemoc może przybierać różne formy:

• Przemoc fizyczna: Obejmuje wszelkie działania, które powodują ból lub uszkodzenia ciała, takie jak bicie, kopanie, duszenie, szarpanie, popychanie, a także stosowanie kar cielesnych (również klapsów). Przemoc fizyczna może pozostawić widoczne ślady, takie jak siniaki, zadrapania, złamania, ale również niewidoczne rany psychiczne.
• Przemoc psychiczna: To wszelkie formy zachowań, które wpływają negatywnie na zdrowie emocjonalne dziecka. Może obejmować zastraszanie, wyśmiewanie, poniżanie, upokarzanie, szantaż emocjonalny, manipulowanie oraz stałe krytykowanie. Przemoc psychiczna osłabia poczucie własnej wartości dziecka, prowadzi do lęków, depresji i zaburzeń emocjonalnych.
• Przemoc emocjonalna: Jest blisko związana z przemocą psychiczną, ale szczególnie odnosi się do sytuacji, w których dziecko jest ignorowane, odrzucane, niekochane, odcinane od emocjonalnego wsparcia. Może to również obejmować skrajne wymagania, obojętność na potrzeby dziecka, a także stosowanie groźby porzucenia.
• Przemoc seksualna: Przemoc seksualna obejmuje to nie tylko bezpośrednie kontakty fizyczne o charakterze seksualnym z dzieckiem, ale także narażenie dziecka na kontakt z treściami pornograficznymi, zmuszanie do wykonywania czynności o charakterze seksualnym, a także wykorzystywanie dziecka w celach pornograficznych. Przemoc seksualna ma długotrwałe, niszczące skutki na psychikę i zdrowie dziecka.
• Zaniedbanie: To zaniechanie opieki nad dzieckiem i niezaspokojenie jego podstawowych potrzeb, takich jak jedzenie, ubranie, opieka zdrowotna, ochrona przed zagrożeniami, a także potrzeby emocjonalne i edukacyjne. Zaniedbanie może być tak samo szkodliwe jak bezpośrednia przemoc, prowadząc do poważnych problemów zdrowotnych, rozwojowych i psychicznych.
• Przemoc rówieśnicza: Obejmuje działania innych dzieci lub młodzieży, które są agresywne, zastraszające, poniżające lub szkodliwe wobec rówieśników. Może to być zarówno przemoc fizyczna, psychiczna, jak i emocjonalna, a także cyberprzemoc, czyli agresja realizowana za pomocą internetu i mediów społecznościowych. Przemoc wobec dzieci jest nieakceptowalna w każdej formie i zawsze prowadzi do poważnych konsekwencji dla zdrowia i rozwoju dziecka.

Zajęcia dla dzieci i młodzieży
Zorganizuj zajęcia edukacyjne, które pomogą dzieciom unikać zagrożeń związanych z przemocą oraz nauczą je, gdzie szukać pomocy. 

Poniżej znajdziesz różnorodne scenariusze zajęć dostosowane do wieku dzieci.  

• 4-7 lat 

1. Gadki z psem – zajęcia z zakresu ochrony bezpieczeństwa dziecka (4-6lat)  – scenariusz dostępny od października
2. (Nie)zwykła rodzina – scenariusz na temat adopcji w duchu otwartości i tolerancji: scenariusz zajęć, karty z pytaniami

• 8-12 lat 

1. Gadki z Maksem (7-9lat), Gadki z Wiki (10-12lat) – zajęcia z zakresu ochrony bezpieczeństwa – scenariusze dostępne od października
2. Węże i drabiny – zajęcia w oparciu o scenariusz z publikacji Kompasik. Edukacja na rzecz praw człowieka w pracy z dziećmi, Ośrodek Rozwoju Edukacji
3. Scenariusze projektu Sieciaki.pl.

Sieciaki. Kto jest po drugiej stronie? (8-10 lat)
Sieciaki. Jest nas więcej (8-10 lat)
Jestem OK (8-10lat)
Sieciakowe zasady ekranowe (8-10 lat)
Sieciakowe lekcje (7-8 lat)

4. Zaufane spotkanie – zajęcia o telefonie zaufania dla dzieci i młodzieży 116 111 (10-12 lat): scenariusz, prezentacja “Jak zacząć rozmowę”, prezentacja “Boję się łez”

• 13-18 lat  

1. Od rozmowy w kryzysie do rozmowy w zaufaniu – jak mówić młodym ludziom o ofercie wsparcia, aby rozbudzić w nich nadzieję na uzyskanie pomocy: scenariusz
2. Przemoc domowa – zajęcia poruszające tematykę przemocy w rodzinie (13-14 lat): scenariusz
3. Przemoc rówieśnicza – zajęcia poruszające tematykę przemocy w grupie rówieśniczej (13-14 lat): scenariusz    
4. Zaufane spotkanie – zajęcia o telefonie zaufania dla dzieci i młodzieży (13-14 lat): scenariusz
5. Zaufane spotkanie – zajęcia o telefonie zaufania dla dzieci i młodzieży (15+): scenariusz
6. Prawa dzieci – zajęcia w oparciu o scenariusz z publikacji Kompasik. Edukacja o prawach człowieka w pracy z młodzieżą, Ośrodek Rozwoju Edukacji: scenariusz
7. LGBT + ja (13-17 lat): kurs e-learningowy

Materiały Centrum Wsparcia dla dzieci i młodzieży do pobrania – wyeksponuj informacje o telefonach zaufania w widocznych miejscach w placówce, aby dzieci i dorośli wiedzieli, gdzie szukać pomocy: plakaty, wizytówki, wlepki

Lekcje online dla dzieci i młodzieży
Przeprowadź transmisję lekcji online w klasie, korzystając z naszych gotowych propozycji. To doskonały sposób na dotarcie do uczniów w zdalnym trybie. Szczegółowa lista lekcji online znajduje się tutaj: Webinary i lekcje online.

Spotkania dla rodziców
Zorganizuj spotkania wspierające rodziców w wychowaniu dzieci bez przemocy oraz promujące uważne rodzicielstwo. Proponujemy scenariusze spotkań dostosowane do wieku dzieci, które pomogą rodzicom lepiej zrozumieć i wspierać swoje pociechy. 

• Rodzice dzieci w wieku 3-9 lat

1. Zamiast klapsa – czyli jak się zatrzymać i z szacunkiem pokazać granice: scenariusz 
2. Gadki o gatkach – proste rozmowy o trudnych sprawach – scenariusz będzie dostępny od października
3. Każdy może być dobrym rodzicem dla swojego dziecka: scenariusz 
4. Słowa mają moc, czyli o sztuce doceniania: scenariusz 
5. Jak widzieć dziecko?: scenariusz 
6. Wielka moc bezpiecznej więzi: scenariusz 

• Rodzice dzieci w wieku 9+ 

1. Uważni rodzice, czyli jak zapobiegać uwodzeniu dzieci online: scenariusz 

Spotkania edukacyjne dla pracowników placówek
Zorganizujcie spotkania dla rady pedagogicznej, które pomogą pracownikom placówek w rozpoznawaniu i reagowaniu na przemoc wobec dzieci.  

1. Rozpoznawanie krzywdzenia dzieci: scenariusz 
2. Interwencja psychologiczna, czyli jak rozmawiać o doświadczeniu przemocy z dzieckiem i jego opiekunami?: scenariusz 
3. Jak działają standardy ochrony dzieci w naszej placówce?: scenariusz, prezentacja

Iluminacja 19 listopada 
Podświetlcie swój budynek na czerwono lub wyświetlcie znak graficzny kampanii, aby wesprzeć inicjatywę i zwiększyć jej widoczność.
Jak podświetlić budynek?

Manifest kampanii Dzieciństwo bez Przemocy
Zachęćcie swoich pracowników do podpisania manifestu, by mogli wyrazić swój sprzeciw wobec krzywdzenia dzieci. Osoby podpisujące Manifest otrzymują podziękowania i wskazówki, jak mogą włączyć się do działań kampanii.
Podpisz Manifest!

Kurs skutecznego reagowania na przemoc 
Zachęćcie swoich pracowników do udziału w kursie e-learningowym „Nieobojętni”. To doskonała okazja, aby zwiększyć ich wiedzę na temat skutecznego reagowania na przemoc wobec dzieci. 

Webinary 
Zaproście swoich pracowników do wzięcia udziału w bezpłatnych webinarach organizowanych w ramach kampanii, aby pogłębić ich wiedzę i zaangażowanie. Propozycje webinarów znajdują się na podstronie kampanii:
Webinary i lekcje. 

Promocja kampanii 
Poinformujcie o kampanii na swojej stronie internetowej oraz w mediach społecznościowych, aby dotrzeć do szerszej publiczności i zachęcić innych do działania. 

• Lokalne wydarzenia edukacyjne
  Zorganizujcie lokalne wydarzenia edukacyjne: konferencje, debaty, seminaria skierowane dla pracowników różnych służb chroniących dzieci (tj.: policji, ochrony zdrowia, pomocy społecznej, oświata, itp.). Spotkanie profesjonalistów różnych dyscyplin pomaga w budowaniu interdyscyplinarnej pomocy dzieciom i rodzinom. Pobierz przykładowy scenariusz
• Marsz poparcia
  Zorganizujcie marsz poparcia lub inne wydarzenie promujące ideę kampanii adresowane do mieszkańców Waszej miejscowości. 
  Pobierz przykładowy scenariusz
• Mural Dzieciństwo bez Przemocy 
  Zróbcie w Waszym mieście/wsi mural Dzieciństwo bez Przemocy, który będzie przypominał mieszkańcom, jak ważne jest bezpieczne dzieciństwo.
  Jak przygotować mural w ramach kampanii?
  
  
• Działania rzecznicze 
  Podejmijcie działania rzecznicze adresowane do lokalnych władz w sprawie zidentyfikowanych potrzeb dzieci i rodzin potrzebujących pomocy.
• Iluminacja 19 listopada 
  Podświetlcie swój budynek na czerwono lub wyświetlcie znak graficzny kampanii, aby wesprzeć inicjatywę i zwiększyć jej widoczność.
  Jak podświetlić budynek?
• Manifest kampanii Dzieciństwo bez Przemocy
  Zachęćcie swoich pracowników do podpisania manifestu, by mogli wyrazić swój sprzeciw wobec krzywdzenia dzieci. Osoby podpisujące Manifest otrzymują podziękowania i wskazówki, jak mogą włączyć się do działań kampanii.
  Podpisz Manifest!

• Kurs skutecznego reagowania na przemoc 
  Zachęćcie swoich pracowników do udziału w kursie e-learningowym „Nieobojętni”. To doskonała okazja, aby zwiększyć ich wiedzę na temat skutecznego reagowania na przemoc wobec dzieci. 

• Webinary 
  Zaproście swoich pracowników do wzięcia udziału w bezpłatnych webinarach organizowanych w ramach kampanii, aby pogłębić ich wiedzę i zaangażowanie. Propozycje webinarów znajdują się na podstronie kampanii:
  Webinary i lekcje. 

• Promocja kampanii 
  Poinformujcie o kampanii na swojej stronie internetowej oraz w mediach społecznościowych, aby dotrzeć do szerszej publiczności i zachęcić innych do działania. 

• Kurs skutecznego reagowania na przemoc 
  Zachęćcie swoich pracowników do udziału w kursie e-learningowym „Nieobojętni”. To doskonała okazja, aby zwiększyć ich wiedzę na temat skutecznego reagowania na przemoc wobec dzieci.
• Manifest kampanii Dzieciństwo bez Przemocy
  Zachęćcie swoich pracowników do podpisania manifestu, by mogli wyrazić swój sprzeciw wobec krzywdzeniu dzieci. Osoby podpisujące Manifest otrzymują podziękowania i wskazówki, jak mogą włączyć się do działań kampanii. Podpisz Manifest!

• Webinary 
  Zaproście swoich pracowników do wzięcia udziału w bezpłatnych webinarach organizowanych w ramach kampanii, aby pogłębić ich wiedzę i zaangażowanie. Propozycja webinarów znajduje się na podstronie kampanii: Webinary i lekcje.

• Iluminacja 19 listopada 
  Podświetlcie swój budynek na czerwono lub wyświetlcie znak graficzny kampanii, aby wesprzeć inicjatywę i zwiększyć jej widoczność. 

• Promocja kampanii 
  Poinformujcie o kampanii na swojej stronie internetowej oraz w mediach społecznościowych, aby dotrzeć do szerszej publiczności i zachęcić innych do działania.

• Kurs skutecznego reagowania na przemoc 
  Weź udział w kursie e-learningowym „Nieobojętni” i zdobądź wiedzę na temat skutecznego reagowania na przemoc wobec dzieci. 

• Webinary 
  Dołącz do naszych bezpłatnych webinarów i poszerz swoją wiedzę na temat ochrony dzieci przed przemocą. Propozycja webinarów znajduje się na podstronie kampanii: Webinary i lekcje.

• Iluminacja 19 listopada 
  Podświetl swoje mieszkanie, dom lub biuro na czerwono i podziel się zdjęciem w mediach społecznościowych z hashtagiem #19listopada, aby wyrazić swoją solidarność z kampanią. 

• Promocja kampanii 
  Podziel się informacjami o kampanii na swojej stronie internetowej oraz w mediach społecznościowych, aby zwiększyć jej zasięg i zachęcić innych do zaangażowania.
  
  
• Manifest
  Podpiszcie nasz manifest i podzielcie się nim ze swoim środowiskiem.

Zobacz, jak włączyć pracowników Waszej organizacji/instytucji/firmy w kampanię. 

Kluczowym celem kampanii Dzieciństwo bez przemocy jest budowanie świata, w którym każde dziecko czuje się bezpieczne, szanowane i wysłuchane. Nie osiągniemy tego bez rozmawiania z dziećmi i włączania ich w działania. Angażowanie dzieci w kampanię to nie tylko forma edukacji, ale też okazja do wzmacniania ich poczucia sprawczości i budowania świadomości własnych praw.
Poniżej prezentujemy propozycje aktywności, dzięki którym dzieci mogą stać się aktywnymi uczestnikami kampanii – w sposób dostosowany do ich wieku, możliwości i bezpieczeństwa. To działania, które można realizować w szkołach, przedszkolach, domach kultury, świetlicach, organizacjach pozarządowych czy podczas wydarzeń lokalnych.

1. Konkurs plastyczny lub literacki
Konkurs plastyczny lub literacki to jedno z najprostszych, a jednocześnie bardzo angażujących i symbolicznych działań z udziałem dzieci. Daje im przestrzeń do wyrażenia własnych myśli i emocji, a dorosłym – możliwość lepszego zrozumienia dziecięcej perspektywy. Tematy np. „Czym jest bezpieczne dzieciństwo?”, „Nie zgadzam się na przemoc” „Gdy potrzebujesz wsparcia” „Dom moich marzeń”.

2. Dziecięcy manifest kampanii

Stworzenie wspólnego dokumentu pt. „Czego potrzebuję, żeby czuć się bezpiecznie?” – dzieci (anonimowo lub imiennie) wypowiadają się, co dla nich znaczy bezpieczne dzieciństwo. Manifest może zostać opracowany graficznie przez dzieci i zaprezentowany w placówce lub podczas lokalnego wydarzenia. Może też zostać opublikowany na stronie placówki lub urzędu.

3. Załóż czerwone – pokaż, że jesteś przeciw przemocy
W dniu 19 listopada dzieci mogą założyć czerwony element stroju (koszulka, opaska, wstążka), wyrażając swój sprzeciw wobec przemocy. Można połączyć to z rozmową w klasie lub apelem na temat empatii i wspieranie innych w sytuacjach zagrożenia i kryzysów.

4. Kartka dla świata – kampania kart pocztowych
Dzieci przygotowują własnoręczne pocztówki z przesłaniem dla dorosłych, które same zaplanują, np.: „Nie krzywdźcie dzieci”, „Kochaj mnie i słuchaj”, „Zabawa, a nie krzyk”. Kartki mogą trafić do dorosłych na organizowanych wydarzeniach, w lokalnych instytucjach (urzędach, bibliotekach) lub być elementem wystawy.

5. Mural lub plakat Dzieciństwo bez Przemocy
Grupowe tworzenie plakatu, kolażu lub muralu z przesłaniem kampanii. Taka praca może zostać wyeksponowana np. w urzędzie gminy, domu kultury, czy szkole.

6. „Zatrzymaj przemoc” – happening lub teatrzyk
Dzieci mogą przygotować prostą formę sceniczną, np. krótkie scenki pokazujące, czym jest szacunek, empatia i jak wygląda pomocna postawa. Może to być symboliczny happening (np. zatrzymanie się w miejscu z uniesioną dłonią na znak STOP) w przestrzeni publicznej, na szkolnym dziedzińcu lub podczas wydarzenia lokalnego

7. Edukacja rówieśnicza:
Starsze dzieci uczą młodsze – uczniowie np. klas 7–8 przygotowują zajęcia dla klas młodszych o tym, czym jest przemoc, jak się przed nią chronić i jak reagować.